Speling, deflectie en compensatie
Speling? Deflectie? Hoe zit dat eigenlijk?
Een trekbank kan heel exact de verplaatsing van de traverse meten. Bij spindel aangedreven machines gebeurt dat door heel nauwkeurig de positie / omwentelingen te meten van de kogelomloop spindel. De spoed van deze spindel ligt vast. Als deze bijvoorbeeld 360 graden draait, is de verplaatsing van de traverse 5 mm.
Neem nu bijvoorbeeld een 3-punts buigtest, zoals op de foto hiernaast. Bij deze test willen we zo exact mogelijk weten wat de doorbuiging is van het proefstuk. Maar deze doorbuiging is niet helemaal gelijk aan de traverse verplaatsing. Dat ligt aan een aantal factoren:
- De traverse (crosshead) heeft altijd ietsjes speling. Deze moet namelijk op en neer kunnen: de kogelomloop spindel heeft daarom altijd wat ruimte zodat deze onder alle omstandigheden soepel kan bewegen.
- De meetcel zelf zorgt voor de grootste afwijking. Deze meet de kracht namelijk door middel van deze indrukking of uitrekking (zie dit artikel over meetcellen). Bij een S-beam meetcel van 1 kN kan deze deflectie zomaar een 0,5mm zijn in beide richtingen.
- De tooling: afhankelijk van het type tooling alsook de bevestiging hiervan, kan er wat speling optreden.
De speling op de traverse en de tooling is vaak minimaal, en vaak ook helemaal weg bij een bepaalde druk- of trekkracht. De deflectie van de meetcel is niet te verwaarlozen. Maar deze is ook vrijwel lineair. Er is dus makkelijk voor te compenseren in een test door middel van een vast te stellen factor. winTest van Testometric maakt daar gebruik van bijvoorbeeld (k-factor). Bij VectorPro van Mecmesin is het zelfs mogelijk om het hele traject van doorbuiging op te nemen, waarmee gecompenseerd kan worden in een test (System Deflection Compensation).
